Jeukende hoofdhuid

Een jeukende hoofdhuid is een fenomeen dat waarschijnlijk iedereen wel eens heeft. Af en toe jeuk is heel normaal en niets om je zorgen over te maken. Maar als je merkt dat je voortdurend aan je hoofd krabt, moet je actie ondernemen. Er kunnen veel oorzaken zijn voor langdurige hoofdhuidjeuk.

Veel oorzaken kun je zelf verhelpen, bijvoorbeeld door een andere shampoo te gebruiken. Soms zit er echter een ontsteking of allergie achter. In dat geval is de behandeling van de jeukende hoofdhuid in handen van een arts.

1. oorzaken voor een jeukende hoofdhuid
2. shampoo voor jeukende hoofdhuid
3. de juiste manier om je haar te wassen voor een jeukende hoofdhuid
4. huismiddeltjes voor jeukende hoofdhuid

Jeuk aan de hoofdhuid kan veel verschillende oorzaken hebben. Vaak zijn triggers verantwoordelijk die ook kunnen leiden tot jeuk in andere delen van de menselijke huid. Als je permanent last hebt van een jeukende hoofdhuid, kan dit bijvoorbeeld de volgende oorzaken hebben:

• droge hoofdhuid
• vette hoofdhuid
• huidziekten (bijv. psoriasis)
• allergieën
• schimmelinfecties
• voedingstekorten
• Psychologische redenen (bijv. stress)
• hoofdluis
• Verkeerde haarverzorging of stylingproducten die niet geschikt zijn voor het haartype.

Als je eenmaal weet wat de oorzaak is, kun je zelf of in samenwerking met je dermatoloog of huidarts de juiste behandeling voor de jeukende hoofdhuid starten.

Een droge hoofdhuid is een van de meest voorkomende oorzaken van jeuk op het hoofd¹. Als de hoofdhuid te weinig vocht heeft, wordt haar belangrijke barrièrefunctie verstoord. Dit betekent dat de hoofdhuid vatbaarder wordt voor microscopische wondjes, irritaties en infecties. Kleine scheurtjes zorgen er op hun beurt voor dat er nog meer vocht verloren gaat, een echte vicieuze cirkel begint.

Je kent dit fenomeen misschien van je lippen, want een droge huid is vooral daar duidelijk zichtbaar. Vooral in de koude maanden ontstaan er kleine barstjes en ziet de dunne huid van de lippen er broos en uitgedroogd uit. Dit is precies wat er ook kan gebeuren op de hoofdhuid, bijvoorbeeld door koude temperaturen. De uitdrogende verwarmingslucht in de winter doet de rest.

Maar grote hitte leidt ook tot een droge huid, net als sterke temperatuurschommelingen. Een perfect voorbeeld: je bent op zomervakantie, geniet de hele dag van de warme temperaturen en komt dan terug in een hotelkamer met goede airconditioning. Dit bevordert uitdroging en dus jeuk.

Er zijn nog veel meer factoren die een droge hoofdhuid bevorderen:

• Je haar wassen met heel heet water
• Zeer heet, lang en vaak föhnen
• Bepaalde medicijnen (vooral diuretica, die de uitscheiding van water uit het lichaam bevorderen).
• Te weinig vochtinname gedurende de dag
• Regelmatig gebruik van tabak en alcohol, die het lichaam uitdrogen.
• Bepaalde medische aandoeningen (bv. diabetes mellitus)
• Ongeschikte haarverzorgings- of stylingproducten^2,3

Een droge huid bevordert ook de vorming van roos. Dit is niet alleen vervelend, maar maakt ook de jeuk op de hoofdhuid nog erger. Een te onevenwichtig dieet bevordert ook een droge huid, bijvoorbeeld door een tekort aan belangrijke sporenelementen. Een tekort aan zink bijvoorbeeld kan een droge huid en dus jeuk bevorderen⁴. Overigens versnelt een mineralentekort vaak ook haaruitval.

Soms zijn haarverzorgingsproducten de schuldigen

Zoals gezegd kunnen ongeschikte haarverzorgingsproducten de hoofdhuid uitdrogen en zo jeuk bevorderen. Shampoos, conditioners en haarlotions kunnen ook op andere manieren een jeukende hoofdhuid veroorzaken⁵, bijvoorbeeld als ze niet bij je huidtype passen.

Heb je een gevoelige hoofdhuid? Dan zijn agressieve producten niet geschikt. Ze irriteren het weefsel, dat steeds pijnlijker wordt en de huid brandt en jeukt.

Jeuk aan de hoofdhuid door overproductie van de talgklieren

Een te vette hoofdhuid veroorzaakt ook vaak jeuk. De oorzaak is een overproductie van de talgklieren, die vooral talrijk zijn op het behaarde hoofd. Talg is een ideale broedplaats voor micro-organismen. Daarom vestigen vooral bacteriën zich hier.

Bovendien metaboliseren ze de talg, waardoor afbraakproducten ontstaan die op hun beurt de jeuk verhogen. Net als bij een droge huid bevordert een overmatige talgproductie ook de vorming van roos en duidelijk zichtbaar vet haar.

Huidziekten en allergieën als oorzaken van jeuk

Huidziekten en allergieën zijn ook mogelijke redenen voor een jeukende hoofdhuid. Vooral neurodermitis en psoriasis (psoriasis) komen vaak voor. Jeuk is typisch voor beide ziekten. Andere ziekten die een jeukende hoofdhuid kunnen veroorzaken zijn onder andere:

• Schimmelinfecties
• allergieën
• Diverse eczemen
• Parasietbesmetting
• hoofdluis

Maar het zijn niet alleen huidziekten die vervelende jeuk op de huid veroorzaken. Het is ook mogelijk dat een van de volgende triggers erachter zit:

• Hormonale stoornissen (bijvoorbeeld aandoeningen aan de schildklier)
• Diabetes mellitus en andere stofwisselingsziekten
• deficiëntieverschijnselen
• Psychische aandoeningen
• Stress
• Ontstekingen

In al deze gevallen moet je zeker een arts raadplegen. Vaak kan jeuk aan de hoofdhuid effectief worden verlicht door de oorzaak te behandelen.

Deskundigen verschillen van mening over deze vraag. Als je een vrij droge hoofdhuid hebt, kun je je haar in principe nog steeds dagelijks wassen met het juiste verzorgingsproduct. In de meeste gevallen is de angst dat te vaak wassen je hoofdhuid verder uitdroogt ongegrond⁶. Dit is vooral waar als je een shampoo gebruikt die speciaal is samengesteld voor jouw behoeften. Met een vochtinbrengend product kun je je haar dus zeker elke dag wassen.

De situatie is iets anders voor een vette hoofdhuid: In dit geval moet je je haar zeker vaak wassen. Tip: Masseer de shampoo intensief in de hoofdhuid. Dit helpt om de talgklieren leeg te maken en voorkomt dat de hoofdhuid te snel weer vet wordt⁷.

Als er andere oorzaken zijn voor een jeukende hoofdhuid, met name huidziekten, allergieën of ontstekingen, bespreek de frequentie van het haarwassen dan met je arts.

Met de juiste haarverzorging kun je hoofdhuidjeuk op een professionele manier behandelen. Daarnaast zijn er nog enkele tips over wat helpt als je haarbos onaangenaam jeukt. Naast algemeen advies staan hieronder ook enkele huismiddelen die je kunt gebruiken.

Haarconditioner met appelciderazijn

Dit is vooral nuttig bij een vette, jeukende hoofdhuid. Meng gewoon een liter water met twee eetlepels appelciderazijn en breng het aan en masseer het in na het wassen van je haar. De conditioner hoeft niet per se te worden uitgewassen.

Olijfolie: niet alleen heel gezond voor hart en bloedsomloop

Olijfolie is ideaal voor een droge hoofdhuid. Smeer enkele druppels op je hoofd en masseer het waardevolle ingrediënt zachtjes in. Herhaal dit regelmatig, bijvoorbeeld twee keer per week.

Honing hydrateert en desinfecteert

Je kent honing ongetwijfeld als een beproefd huismiddel tegen verkoudheid. Profiteer van de helende werking van dit zoete voedingsmiddel tegen een jeukende hoofdhuid. Honing hydrateert en desinfecteert. Vervelende jeuk wordt verlicht.

Ongewoon maar nuttig: mayonaise heeft zijn waarde al vele malen bewezen

Wereldberoemd als populair ingrediënt voor Franse frietjes, is mayonaise ook een krachtigmengsel tegen een jeukende hoofdhuid. Geen wonder, de ingrediënten zitten letterlijk boordevol goedheid. Eieren leveren waardevolle proteïnen, azijn desinfecteert en olie hydrateert. Gewoon een handvol inmasseren, 15 minuten laten inwerken en dan afspoelen.

Lavendelolie voor acute jeuk

Lavendel kan veel meer dan alleen maar aangenaam ruiken. De olie wordt bijvoorbeeld vaak gebruikt om muggenbeten te behandelen. De lavendelplant is ook goed voor de hoofdhuid, verlicht de jeuk langdurig en voorkomt zo dat je gaat krabben.

Algemene tips tegen een jeukende hoofdhuid

Er zijn ook een paar manieren waarop je een vervelend jeukende hoofdhuid in het dagelijks leven kunt tegengaan:

• Gebruik niet te heet water als je je haar wast.
• Zet je haardroger niet te heet en föhn niet te lang.
• Ook al is het moeilijk: krabben zal de jeuk op middellange termijn verergeren.
• Zorg ervoor dat je voldoende drinkt
• Eet evenwichtig met voldoende vitaminen en mineralen

Een jeukende hoofdhuid is ongetwijfeld vervelend. Maar zo gevarieerd als de mogelijke oorzaken zijn, zo veel opties voor behandelingen zijn er ook. Het belangrijkste is: als je roodheid opmerkt, als de huid brandt of als de jeuk zelfs met de juiste haarverzorging niet verdwijnt, raadpleeg dan een arts.

Voor de rest: zelfs kleine veranderingen, zoals het kiezen van de juiste shampoo, kunnen een groot effect hebben en je bevrijden van vervelende hoofdhuidjeuk

Bronnen:

1. Bin Saif GA, Ericson ME, Yosipovitch G.: The Itchy scalp - scratching for an explanation (nih.gov) Exp Dermatol. 2011 Dec; 20(12): 959–968
2. Bährle-Rapp M.: Springer-Lexikon Kosmetik und Körperpflege. 2. Auflage, Springer-Verlag, Berlin/Heidelberg, 2004, S. 2004
3. Draelos ZD.: Essentials of Hair Care often Neglected: Hair Cleansing - PubMed (nih.gov) Int J Trichology. 2010 Jan;2(1):24-9
4. Takai Y, Hiramoto K, Nishimura Y, Uchida R, Nishida K, Ooi K.: Association between itching and the serum zinc levels in patients with varicose veins (nih.gov) J Pharm Health Care Sci. 2017; 3: 24
5. Rattanakaemakorn P, Suchonwanit P.: Scalp Pruritus: Review of the Pathogenesis, Diagnosis, and Management (nih.gov) Biomed Res Int. 2019; 2019: 1268430.
6. Trockene Kopfhaut: Wie häufig sollte man die Haare waschen? | Bayern 1 | Radio | BR.de veröffentlicht am 31.05.2019
7. Ellsässer S.: Körperpflegekunde und Kosmetik: Ein Lehrbuch für die PTA-Ausbildung und die Beratung in der Apothekenpraxis. 2., überarbeitete und erweiterte Auflage, Springer Medizin Verlag, Heidelberg, 2008, S. 246