Utrata włosów — jak postępować?

Problem istotnego ubytku włosów dotyczy co drugiego mężczyzny na jakimś etapie jego życia. Trzeba koniecznie ustalić przyczynę problemu, a w 80% przypadków są to uwarunkowania genetyczne.

Gdy w umywalce czy na szczotce zbiera się wyjątkowo duża ilość włosów, albo jeśli włosy wyraźnie się przerzedzają, niepokój narasta. Wielu mężczyzn zaczynają wtedy gnębić pytania: czy mam problemy ze zdrowiem? Czy za kilka lat wyłysieję

Każdemu z nas wypada około stu włosów dziennie i nie ma tu znaczenia ani wiek, ani płeć. Takie zjawisko jest nie tylko dość prawidłowe, ale nawet konieczne. Wszystko powyżej tej normy może już niepokoić.

Istnieje cykl wzrostu włosów i wynosi on dla każdego włosa od około czterech do siedmiu lat. Kiedy cykl ten się kończy, cebulka przestaje pracować i włos wypada. Ponieważ w tym samym momencie rozpoczyna się cykl wzrostu nowego włosa, takie codzienne wypadanie nie jest znaczące.

Sytuacja zmienia się jednakże, gdy włosy wypadają częściej, a na ich miejscu nie rosną nowe. Widać wtedy, że czupryna przerzedza się, po czym albo pojawiają się łysiny, albo linia włosów się przesuwa.

Oto jak można rozpoznać, czy mamy do czynienia ze zwiększonym ubytkiem włosów:

• rano na poduszce jest więcej włosów niż zazwyczaj;
• włosy sprawiają wrażenie coraz cieńszych;
• przez włosy wyraźniej widać skórę głowy;
• podczas mycia lub szczotkowania obserwuje się zwiększone wypadanie włosów.
• Gdy porównuje się stare zdjęcia do nowszych, widać cofanie się linii włosów.

Utrata włosów przebiega na różne sposoby, a każdy ma inną przyczynę. To właśnie dlatego trzeba ją rozpoznać.

Dziedziczna utrata włosów

Najczęstszym rodzajem wypadania włosów jest postać dziedziczna, czyli łysienie androgenowe, zwykle zwane dziedziczną utratą włosów. Odpowiada ono za aż 80% przypadków. Ten typ łysienia można rozpoznać po częstym występowaniu u krewnych płci męskiej (brata, ojca, dziadka), cofaniu się linii włosów i ich przerzedzaniu z tyłu głowy.

Rozproszone wypadanie włosów

Kolejnym rodzajem utraty włosów jest wypadanie rozproszone. Jego przejawem nie są łysiny, a raczej to, że włosy stają się cienkie, przerzedzone, słabe. Wywoływać je mogą różne czynniki, od codziennej pielęgnacji włosów po przyczyny patologiczne.

Łysienie plackowate

Łysienie plackowate to choroba zapalna, polegająca na epizodycznym tworzeniu się okrągłych łysych obszarów na głowie lub na brodzie, brwiach czy na innych owłosionych obszarach ciała.

Łysienie bliznowaciejące

Występuje niezwykle rzadko i jak nazwa wskazuje, wypadaniu włosów towarzyszy także tworzenie się blizn. W takim przypadku cebulki włosów zostają trwale uszkodzone.

Gdy tylko uda się określić, z którym rodzajem utraty włosów mamy do czynienia, można zacząć poszukiwania przyczyny. Często udaje się ją określić na podstawie samego rodzaju zjawiska, albo przynajmniej zawęzić do kilku możliwości.

Przyczyny dziedzicznej utraty włosów

W łysieniu androgenowym (dziedziczne wypadanie włosów) wypadanie włosów jest spowodowane dihydrotestosteronem (DHT), czyli produktem rozpadu męskiego hormonu testosteronu. Cebulki włosów są wrażliwe na działanie DHT, co może zapobiec tworzeniu się przekaźnika energii c-AMP, niezbędnego elementu do metabolizmu w cebulce włosa. W wyniku tego dochodzi do skrócenia fazy wzrostu włosów. Cebulka ostatecznie zanika, włos wypada, a nowy nie odrasta, więc zjawisko łysienia się nasila.

Przyczyny rozproszonego wypadania włosów

W życiu codziennym występuje wiele czynników mogących wywołać rozproszoną utratę włosów. Często jest to dostarczanie niewystarczających ilości substancji odżywczych do cebulek włosów albo uszkodzenia mechaniczne.

• źle zbilansowana lub nieodpowiednia dieta
• utrzymujący się stres psychologiczny
• brak snu
• zbyt wysokie temperatury spowodowane np. używaniem suszarki do włosów
• uszkodzenia mechaniczne, np. poprzez używanie szczotki lub grzebienia

Przyczyny łysienia plackowatego

Przyczyny łysienia plackowatego także nie są dobrze znane, jednak często podejrzewa się zaburzenia układu odpornościowego. Organizm zaczyna reagować na cebulki włosów jak na patogen i odrzuca je.

Przyczyna łysienia bliznowaciejącego

Ten rodzaj łysienia zwykle spowodowany jest chorobą, więc bardzo ważne jest ustalenie jej przyczyny z lekarzem. Mogą to być choroby skóry, takie jak łuszczyca, grzybica lub zapalenie bakteryjne, jednak przyczyną wypadania włosów może być również choroba autoimmunologiczna, bądź któregoś z narządów wewnętrznych.

Do bardziej oczywistych przyczyn należą natomiast oparzenia termiczne lub chemiczne. W takim przypadku cebulki włosów zostają trwale uszkodzone.

Jeśli wypadanie włosów nie zostanie powstrzymane, prędzej czy później na głowie pojawią się przerzedzone obszary. Z czasem z tyłu głowy tworzy się tonsura albo czupryna wyraźnie się przerzedza; w przypadkach ekstremalnych występują całkowicie pozbawione włosów miejsca.

Wielu mężczyzn cierpi emocjonalnie z powodu uporczywej utraty włosów na głowie. Jeśli nie udaje się im osiągnąć czy zachować upragnionego ideału piękna w postaci pełnych, zdrowych włosów, często odbierają to jako silny cios. Sporo z nich obawia się, jak ich wygląd wpłynie na powodzenie u kobiet, albo boją się ośmieszenia i złośliwości ze strony swojego otoczenia. Dla wielu z nich czupryna pełna zdrowych włosów jest przejawem młodzieńczości i witalności.

W nielicznych przypadkach zdarza się, że obniżona z powodu utraty włosów samoocena powoduje u nich wycofanie się, a nawet wymagającą leczenia depresję.

Jeśli u innych mężczyzn w rodzinie występowała skłonność do łysienia, cofania się linii włosów lub przerzedzenia na czubku głowy, istnieje spore prawdopodobieństwo, że wcześniej czy później u przedstawicieli młodszych pokoleń problem będzie się powtarzać. Dlatego nie warto czekać, aż włosy zaczną zauważalnie wypadać. Włosy, które wypadły, często już nie odrastają. Wskazane jest stosowanie preparatów przeciw wypadaniu włosów jako środków zapobiegawczych, przedłużających fazę wzrostu, a tym samym poprawiających żywotność cebulek włosów. Takimi środkami są m.in. zawierające kofeinę szampon czy tonik. - Kofeina neutralizuje negatywne skutki działania DHT na cebulki włosów i w ten sposób przeciwdziała przedwczesnej utracie włosów.

Dodatkowo należy unikać wszystkiego, co może mechanicznie uszkodzić cebulki czy skórę głowy:

• Zbyt gorącej wody podczas mycia włosów; optymalna jest letnia temperatura wody.
• Włosy należy suszyć w najniższej możliwej temperaturze, bez stosowania gorących suszarek.
• Dodatkowo chłodniejsze powietrze zamyka łuski włosa, dzięki czemu włosy stają się bardziej miękkie i lśniące.
• W przyszłości należy też unikać pocierania skóry głowy ręcznikiem, lepiej wyciskać wilgoć z włosów lub osuszać je dotykając ręcznikiem.
• Ciągłe noszenie czapek czy kapeluszy uniemożliwia przedostawanie się powietrza do skóry głowy, a przy tym jest ona przez cały czas narażona na tarcie, co może ją podrażniać.

Jeśli pierwsze włosy już wypadły, nie jest jeszcze za późno, aby zatrzymać ten proces. Tutaj także pomóc może aktywny składnik w postaci kofeiny.

W zaawansowanym stadium łysienia coraz więcej osób poszukuje pomocy specjalistów od przeszczepu włosów. Przynajmniej od czasu, gdy takie sławy jak trener piłki nożnej Jürgen Klopp otwarcie przyznają się do skorzystania z tego zabiegu, coraz więcej osób się nim interesuje. Łyse miejsca, takie jak cofnięta linia włosów, mogą zostać wypełnione zdrowymi cebulkami włosów, które pochodzą z obszaru niedotkniętego problemem czubka głowy. Utrata włosów może jednak postępować gdzie indziej, na przykład w górnej części głowy; temu z kolei można zapobiegać poprzez stosowanie zawierających kofeinę produktów do pielęgnacji włosów.

Tak różnorodny, jak przyczyny wypadania włosów, jest też wybór środków im zapobiegających w sklepach i aptekach: czy to takich, które mają powodować, że włosy stają się gęste, czy też obiecujących odrastanie włosów preparatów przeciwko łysieniu. Czasem są to nawet drogie leki na receptę, które nie są objęte ubezpieczeniem zdrowotnym — trzeba za nie zapłacić z własnej kieszeni. Podobnie jak w przypadku wszystkich leków, tak w przypadku minoksydylu i finasterydu mogą wystąpić poważne skutki uboczne, więc przyjmuje się je na własne ryzyko.

O wiele mniej niebezpieczne jest regularne mycie szamponem kofeinowym przeciw wypadaniu włosów, uzupełniane staranną pielęgnacją i stosowaniem sprawdzonych domowych środków. Większość z nich ma pozytywne działanie na skórę głowy, przygotowując w ten sposób grunt pod wyrastanie zdrowych włosów:

• żel aloesowy reguluje pH skóry głowy i pomaga zachować jej naturalną powłokę ochronną. Można go nakładać i wmasowywać, albo pić;
• olejki roślinne łagodzą podrażnioną i suchą skórę głowy. Szczególnie skuteczne są takie olejki, jak kokosowy, jojoba czy arganowy;
• przyjmowanie suplementów diety — żelazo, cynk i potas mogą kompensować niedobory spowodowane stosowaniem diet bądź źle zbilansowaną dietą. Włosy potrzebują tych składników, aby mogły rosnąć zdrowe i mocne;
• biotyna, która należy do kompleksu witamin B, jest niezbędna do prawidłowego metabolizmu, a tym samym do wzrostu włosów. Zawiera ją wiele kosmetyków do pielęgnacji włosów. W przypadku niedoboru biotyny w organizmie, można ją przyjmować jako suplement diety albo dostarczać ją w naturalny sposób, poprzez spożywanie owsianki, mleka, orzechów włoskich i ryb.
• witamina B12 jest niezbędna do wytwarzania czerwonych krwinek i wspomaga wzrost komórek. Na jej niedobór często cierpią weganie i wegetarianie, ponieważ zawierają ją głównie produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak mięso i jajka;
• częstą przyczyną wypadania włosów jest niedobór witaminy D, jedynej, którą nasz organizm jest w stanie sam wytwarzać, a dzieje się to poprzez ekspozycję na światło słoneczne. Aby jednak skutecznie przeciwdziałać niedoborom, nie wystarczy intensywne opalanie. W takim przypadku konieczna jest też suplementacja.
• Ogromny wpływ na zdrowie i wzrost włosów ma śladowy pierwiastek selen. Można go znaleźć w roślinach strączkowych, nasionach słonecznika, mięsie i wielu rodzajach ryb. Jednak ponieważ jego nadmiar może być szkodliwy, przed zwiększeniem jego spożycia należy udać się do lekarza w celu sprawdzenia jego poziomu w organizmie;
• pokrzywa przeciwdziała zakwaszeniu organizmu, które może prowadzić do rozproszonego wypadania włosów. Można pić napar z pokrzywy lub używać go na skórze głowy.

Dziedziczne łysienie androgenowe jest nieszkodliwe dla zdrowia, zatem nie jest chorobą.

Dziedziczna utrata włosów, czy łysienie androgenowe, nie jest chorobą.

Łysienie plackowate i bliznowaciejące to z kolei oznaki poważnych chorób, które należy zbadać wspólnie z lekarzem. Oto możliwe przyczyny rozproszonego wypadania włosów:

• Nieprawidłowe działanie tarczycy wpływa negatywnie na wzrost włosów i sprzyja ich wypadaniu.
• Zaburzenia hormonalne są częstą przyczyną wypadania włosów zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet.
• Jeśli na głowie występuje łuszczyca, może jej również towarzyszyć wypadanie włosów w dotkniętych nią obszarach.
• Wypadanie włosów może także być spowodowane przez atopowe zapalenie skóry.

Jeśli objawy nie wskazują na łysienie dziedziczne, ale na chorobę, lub jeśli nie jesteś w stanie samodzielnie określić przyczyny wypadania włosów, skonsultuj się z lekarzem rodzinnym lub dermatologiem. Badanie krwi lub dokładniejsza kontrola skóry głowy mogą szybko potwierdzić lub obalić podejrzenie o przyczynę patologiczną. Jeśli konieczne jest leczenie farmakologiczne, lekarz przepisze odpowiedni środek, który powstrzyma wypadanie włosów, a w połączeniu z innymi środkami (np. szamponem kofeinowym) pomoże uzyskać pozytywne rezultaty już po kilku miesiącach.